Art Class – Paula Kuitenbrouwer

Charlotte Mason & Levende Boeken

CHARLOTTE MASON, EEN TIJDLOZE ONDERWIJSHERVORMSTER

(Although this website and blog is normally written in English, Paula wrote this article for a Dutch educational magazine and therefor is in Dutch).

Wat Florence Nightingale was voor de gezondheidszorg, was Charlotte Mason (1842-1923) voor het onderwijs: een zorgzame hervormster. Wie was Mason en waarom is haar visie zo tijdloos? [1]

Charlotte Maria Saw Mason wordt op 1 Januari 1842 geboren te Bangor (Noord Wales). Ze is enig kind. Wanneer Charlotte 16 is, sterft haar moeder en een jaar later haar vader. Charlotte wordt naar een docentenopleiding gestuurd en behaalt haar onderwijs-certificaat. In de jaren die volgen, ontwikkelt Charlotte haar ideeën. Mason verhuist naar Chichester alwaar ze de samenhang begint te zien tussen opvoeding en onderwijs. Ouders moeten meer betrokken worden bij het onderwijs. Mason geeft daarover lezingen die later gepubliceerd worden onder de naam ‘home-education’ (thuisonderwijs). Opvoeding en onderwijs hangen samen, stelt ze. In 1891 verhuist ze naar Ambleside alwaar ze gouvernantes opleidt. Ze wordt 81 jaar oud. Na haar dood wordt haar opleidingscentrum te Ambleside het Charlotte Mason College. Dit college bestaat niet meer. Maar Masons onderwijsvisie geniet hernieuwde belangstelling. Met name in Europa en de V.S. Wat is zo bijzonder aan Masons visie? Wat kan een Victoriaanse ongehuwde en kinderloze vrouw ons te vertellen hebben over opvoeding en onderwijs?

ONDERWIJS IS OMGEVING EN DISCIPLINE

Mason hanteert een brede definitie van onderwijs. Onderwijs, zegt ze, is een omgeving, een discipline en een leven (‘Education is an atmosphere, a discipline, a life’). Onderwijs is een omgeving. Wat bedoelt Mason daarmee? Een kind groeit op in een omgeving en in deze omgeving vindt het leren plaats. Onderwijs is dus niet synoniem aan school. Leerlingen leren binnen een gezin, buiten een gezin, in een dorp, een stad, op de boerderij, binnen de muren van een school, een museum, een sporthal en vooral in de natuur. Jongeren doen overal kennis op, leren overal regels en gedrag. Leren is daarom een omgeving. Deze leerzame omgeving definieert Mason beduidend omvangrijker dan de beperkte ruimte van een klaslokaal.

‘Onderwijs is a discipline.’, meent Mason. Met discipline bedoelt Mason een juiste opvoeding door aangeleerde goede gewoonten en goed gedrag. Mason stelt dat hoe meer je goede gewoonten aanleert, hoe beter het leven zal gaan. Zo word je gewaardeerd als je ‘dank je’ en ‘pardon’ zegt. Ouders mogen slecht gedrag niet door de vingers zien. Hoe jonger het kind is, hoe makkelijker het nog te beïnvloeden is. Een jong kind reageert nog op een afkeurende blik, een ouder kind heeft correctie nodig. Kun je niets kindvriendelijk zien in Masons Victoriaans accent op goed gedrag, dan ben je bij haar niet aan het juiste adres. Echter, heb je geen respect voor een kind, dan zal Mason je eveneens niet aanspreken. Mason stelt namelijk dat een kind niet gemanipuleerd mag worden met angst, liefde, straf of complimenten. In een tijd waarin kinderen gezien maar niet gehoord mogen worden, is Masons nadruk op respect voor een kind opmerkelijk.

Mason bepleit samenwerking tussen de docent en de ouder bij het aanleren van goede gewoonten. Ouders en docenten kunnen hierover controle pas laten varen wanneer een leerling in ruime en betrouwbare mate over goed gedrag beschikt. Masons onderwijsvisie past in deze tijd waarin men roept om goed gedrag. Denk alleen al aan onveilige scholen waarin een kleine groep vechters de leeromgeving van goedwillende leerlingen verpesten. Mason schenkt in perioden van 4 tot 6 weken aandacht aan het verwerven van goede gewoonten zoals netheid en beleefdheid. Mason weet een juiste balans te vinden tussen een ruime mate van vrijheid in de vroege jeugd en een juiste mate van autoritaire invloed van docenten en ouders. Vrijheid, formuleert Mason, is het resultaat van goede begeleiding, niet het gevolg van een ongecorrigeerde natuur.

LEVENDE OF BEZIELDE BOEKEN

Hoe kreeg Masons visie handen en voeten? Eén van de opvallendste en bekendste aspecten van haar onderwijs betreft haar voorliefde voor ‘levende boeken’ (living books). Mason houdt van betekenisvolle boeken, niet van saaie, feit-georiënteerde werkboeken waaraan leerlingen lees- noch leerplezier beleven. Wat kenmerkt een levend boek? Een levend boek is geschreven door een bezielde auteur. Deze hanteert een verhalende of sprekende schrijfstijl die getuigt van passie voor het onderwerp. Levende boeken voeden leerlingen met verhalen, ideeën en nobele gedachten, meent Mason. Een levend boek genereert leergierigheid, zelfs voor onderwerpen waarvoor de leerling op voorhand geen interesse opbrengt. Waarom gebeurt dat? Omdat het boek de leerling respecteert. Het boek zendt niet de verborgen boodschap uit: ‘Jij bent dom en ik zal je wel even leren’. Het boek daagt uit, prikkelt het denken, stelt de leerling vragen en weet vragen in de leerling op te roepen. Het is aan de ouders, docenten en leerlingen om te zoeken naar levende boeken. En dat is door de opkomst van de markt voor jeugdboeken geen ondoenlijke opgave. Integendeel. Wat is leuker dan een groep een Top 10 ‘Living Books’ te laten bijhouden? Mason schenkt vervolgens aandacht aan het navertellen van teksten, essays of boeken. De leerling wordt door de narratieve inspanning gestimuleerd de verhaallijn te ontdekken, nieuwe woorden te gebruiken en zijn geheugen te trainen. Een Mason-leerling zal niet snel verzuchten ‘Nou ja, dat vind ik nou eenmaal….’

VAARDIGHEDEN

Charlotte schenkt uiteraard ook aandacht aan vaardigheden zoals spelling, grammatica en schrijven door het dictee. Een leerling krijgt een tekst (of aantal zinnen) te bestuderen waarna deze zin voor zin gedicteerd wordt. Aan de hand van deze teksten worden de woorden, grammatica, spellingsfouten en zinsopbouw besproken. Zo blijft spelling contextueel en wordt direct aandacht geschonken aan handschrift-training. Maar daar blijft het niet bij. Op zo’n moment is het interessanter ‘Veni, Vidi, Vici’ of het ‘Cogito ergo sum’ te kopiëren en te bespreken dan ‘De theepot staat op de tafel’. Mason integreert zo geschiedenis, aardrijkskunde en literatuur.

Kunst, muziek en dichtkunst zijn ook een belangrijk onderdeel van het Mason-curriculum. Kunst wordt gegeven door leerlingen enkele meesterwerken te laten bestuderen. Van de vijf middagen op school wordt er één steevast buiten doorgebracht voor natuurstudie, natuurschetsen en om op deze directe wijze de studie van wetenschappen te introduceren. Mason plaatst de leerling graag en veel in de natuur. De natuur, zegt ze, is één grote onderwijzer. Mason laat leerlingen een Nature-Notebook maken. En dat niet alleen. Oudere leerlingen maken hun eigen dagboek waarin zij hun interesses uitwerken. Masons leerlingen krijgen aan het einde van de week tijd om in hun dagboek te schrijven. Zo ontwikkelen zij creatief schrijven. ‘Never a dull moment’ zou je kunnen zeggen. Althans, mentale overconcentratie wordt vermeden of afgewisseld met sport en spel.

MASONS VERNIEUWINGEN

Mason stichtte een meisjesschool en bepleit onderwijs voor iedereen, jongens én meisjes. Dat was progressief in haar tijd. Mason wilde de totale leerling zo evenwichtig mogelijk onderwijzen. Het aspect ‘leven’ (‘Education is a life’) verdient dan ook nog enige toelichting. Mason bedoelde niet dat onderwijs leven is in de zin dat een leerling vanzelf leert. Al leert een leerling elke dag door intrinsieke motivatie, Mason legde veel verantwoording bij ouders en docenten. Leerlingen leren door hen gedachten aan te reiken en hen met ideeën te voeden. Stel de juiste vragen die de jonge hersenen prikkelen. Vertel aan hen interessante verhalen waardoor de nieuwsgierigheid en de leergierigheid aangewakkerd wordt. Leerlingen bestoken met droge feiten is onvoldoende. Zoals je een kind moet voeden met voeding, zo moeten ouders en docenten hun leerlingen ook cognitief voeden. Leven en leren zijn met elkaar verbonden, aldus Mason. En dit wordt wel eens vergeten in Nederland alwaar de schoolplicht de indruk geeft dat scholen voor al het onderwijs verantwoordelijk zijn. Ouders vragen steeds meer van scholen: naschoolse opvang, seksuele voorlichting, lessen over goed burgerschap, maar is dat opvoeding of onderwijs? Masons pleit voor een actieve rol van de ouder in het onderwijs en een actieve rol van de school in de opvoeding van de leerling. Samenwerking, daar gaat het volgens Mason om.

MASONS REVIVAL

Mason schreef veel boeken, leefde een tijd van de opbrengst van vijf door haar geschreven geografie-boeken en gaf veel lezingen. Ook stichtte ze de Onderwijs Society Parents National Education Union (PNEU) en was redacteur van het maandelijkse tijdschrift ‘Parent’s Review’. Ze gaf les aan ouders en stichtte behalve een meisjesschool ook diverse basisscholen. Dit zijn opvallende ambities voor een vrouw uit haar tijd. Maar waarom kent haast niemand Charlotte Mason terwijl we wel Montessori kennen? Deze vraag doet er gelukkig niet meer toe, immers Masons onderwijsvisie geniet hernieuwde belangstelling. Docenten en ouders die teleurgesteld zijn in het huidige onderwijs herontdekken Charlotte Mason. Haar onderwijsvisie is buitengewoon kindvriendelijk. Elke docent en ouder ziet met eigen ogen dat levende (onderwijs)boeken het leerproces versnellen. Ook onderschrijven docenten het belang van natuurstudies en benadrukken zij hoe belangrijk goed gedrag is. Masons onderwijsvisie is een toegepaste visie die aan elke school, gezin of leerling aangepast kan worden. En dus ook aan deze tijd. Hoeveel ‘Mason’ je in de praktijk brengt, zal van school tot school, van land tot land en gezin tot gezin verschillen. Onderwijs is een middel tot een bepaald doel en dat doel is voor Mason niet een geslaagde cito-test maar een gelukkige, evenwichtige leerling met goede gewoonten en een gezonde en blijvende leergierigheid.

Dankzij Mason’s inspiratie om op zoek te gaan naar levende (of levendige) boeken heeft de schrijftster van dit stuk, Paula Kuitenbrouwer, nog steeds prachtige educatieve kunstboeken op haar plank die wachten op de volgende generatie. De boeken zijn simpelweg te fantastisch om weg te doen. Ook gaf Paula tien jaren thuisonderwijs. Haar dochter is inmiddels student aan een Nederlandse universiteit.

Enkele van Paula’s ‘levendige’ of ‘levende’ kinder-kunstboeken die opvolgende generaties zullen verrijken in hun onderwijs en levensplezier. Uiteraard zijn er ook ‘levendige’ leerboeken in andere vakken zoals wiskunde, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie etc.

[1] Met dank aan Henny van Dongen en Pascale Hoek voor hun adviezen. The Original Home Schooling Series by Charlotte Mason. Dit zijn zes boeken. Voor de basisschool begint men met deel I. Voor leerlingen vanaf 9 jaar begint men met deel 3. Voorgezet onderwijs begint met deel 6. Zie amblesideonline.org voor meer over Charlotte Mason.

Een (thuisonderwijs-geinspireerd) artikel over de waarde van gedichten lezen en leren met kinderen, vindt u hier.

Paula Kuitenbrouwer

Mocht u tijdens het lezen van dit artikel een heerlijk kopje koffie hebben gedronken, wellicht is het dan een leuk idee uw koffie te delen met de auteur? Terwijl ik dankbaar koffie drink, zit ik ongetwijfeld te schrijven of te tekenen, in ieder geval, hard te werken aan nog meer inspirerende essays en tekeningen.
Ik hoop dat u vaak terugkeert naar mijn website waar beeldende kunst, spiritualiteit, en natuurwaardering centraal staan.

Of wellicht steunt u mijn website door twee kunstkaarten te kopen? Deze zijn professioneel geprint en komen met een bijpassende envelop.

Twee prachtige Mandarijn-eendjes kunstkaarten

Twee prachtige kaarten met bijpassende enveloppen. Professioneel gedrukt en leuk om te versturen én/of in te lijsten.

€18.00

Op Etsy

Op Instagram

Art Class Memories

ART CLASS MEMORIES

At primary school ‘Crafts Class’ was organized as an after-school activity and these ‘lessons’ were -at this level- more about doing crafts than learning about fine arts. Hammering, sewing, sawing, making ceramic pots or tiles, doing wood work, I still remember the sense of freedom whilst working on various projects. The name of the creative teacher organizing these after school courses I might probably remember the rest of my life and that is telling.

Classroom queens lined up for my help at middle school. That made me very nervous but I did my best and hoped that by helping them out with drawing a penguin or a dove, they would treat me kinder, which, of course, was not the case. There is an order to all things, especially regarding classroom popularity.

My fellow high school students were a rare mix. There were drugs and alcohol using flower-power students as well as conservative ones who were dressed too stiffly for school. The whole social and political spectrum was represented creating a special tension and tolerance. Our teacher taught us art-history as well as drawing and painting. She did this with infectious enthusiasm. She taught various art movements by studying various artworks. Whilst the darkness in the classroom made us all sleepy, our eyes were solidly glued to the wall on which large artworks were projected.

It was our teacher’s unwavering love for the arts that made us feel ignited. The visual stimulation and learning to identify art stopped about halfway through the lesson; for the remaining time our teacher challenged us to make art. It was not about being good at drawing technically, but about being refreshingly creative or extraordinarily artistic. I can say hand on heart that the art-classes of my high school teacher worked their educative magic for decades to come.

I benefited from all art classes and I am deeply grateful to all my art teachers I had, in and outside the walls of my schools.

Paula Kuitenbrouwer

At Etsy

At Instagram

At Linktree

How to set up a graphite underlayer?

Copyrighted sketch by Paula Kuitenbrouwer

Sometimes I take a photo of my first layer of graphite. As I use Derwent H7, the hardest of pencils for the vaguest and most subtle of layers, I can not see well how my drawing will look like. Here comes the magic trick; I take a photo and increase it in contrast and darkness. This way, I get to see ahead of my progress. I can evaluate the darker and lighter sections with ease. I can only evaluate, I am afraid, not change anything beyond this point because the composition by now is already set. Seeing the contrasting dark-light sections, however, provides me also with an impression of the movements in the drawing. With this drawing, I am very pleased. Can you see large lotus leaves and three dynamic turtles?

How to Draw an Underlayer?

I use H7 Derwent pencils for the first layer. Do I put the leaves or turtles (or any other subject) straight on an expensive sheet of Arches paper? No. I first make some rudimentary sketches in my diary or on the back of a payment slip, or on a carton of gluten-free cereals at breakfast. How often one makes a beginners sketch depends on one’s self confidence. With this I do not mean that I am confident all the time; new subjects demand more sketches than subjects you are confident with.

Is the use of a ruler okay?

Yes! I always use a ruler because I work on large Arches sheets and thus I divide my sheet in sections. Should I not do that, a turtle might perhaps have too little space and thus ‘falling’ of the composition. I use a ruler also to create white space around my composition, which is aesthetically pleasing but also handy for using a mount (passe-partout) or frame. By the way, with my remark to create space for all objects you like to include in your drawing, I do not mean that everything needs to be 100% included. It can be exciting when parts or objects ‘fall off’ a canvas or sheet. This creates suspense and an illusion that the real scene the artist had in mind is much larger than what he or she has been able to express within the limits of a canvas or sheet.

I hope this tips have been helpful. There are many more tidbits of advice on my website, just follow (the below) related posts. Or contact me freely!

This gouache painting -by your truly- shows lotus leaves still being visible within the inner decorative blue border yet not extending beyond the outer, indigo border. Some lotus leaves are put well within the double border. This variation -in order to have the signature included within the border- creates an irregular and therefor a surprising effect which is always playful and nice.

Paula Kuitenbrouwer

At Etsy

At Instagram

Contact me freely for advice, commissions, or help with choosing artwork or note-cards.

The Soul: Painting the Unpaintable

The Soul: Painting the Unpaintable

On an altarpiece owned by the Catharijneconvent Museum in the Netherlands, we see Mary and Gabriel; an Annunciation, of course. But the Annunciation is shown in so many paintings that it requires us to make an extra effort to see how remarkable this painting is.

Let us talk you through it. This is a Flemish altarpiece dating from the late Middle Ages. The painting is about an episode in the Bible, yet it has subtle emotions. If it had been a Renaissance piece, the emotions would be expressed in full; Mary’s body wouldn’t be so poorly executed. The late Medieval characteristic of this painting is that it is richly decorated. It has sumptuous features, such as Gabriel’s clothing, the floor tiles and wallpaper. Mary and Gabriel blend in almost too much, especially Mary with her plain clothing against the heavily decorated background.

Then there is another lovely feature you shouldn’t miss. Gabriel, Mary and the two angels look alike. The most obvious explanation would be that the painter used his or her family as models: his sister or mother as Mary, his brother as Gabriel and his cousins as angels. Another explanation is more theological and much deeper: Mary, the angels and Gabriel were deliberately made to look alike, pale and delicate countenances surrounded by ginger hair, because the painter wanted to stress that Mary, Gabriel and the angels all are very close to God: that they resemble each other, thus also resembling God.

This is a plausible explanation, because the painter has given the theology of the story much thought. Although you might think that this painting was a show of architectonic and texture-drawing skills there is something many will miss while observing this altarpiece.

The painter was philosophical about how to paint God, incarnation or the soul before birth. Have a look at the golden beam of light that descends from the position between the two angels. The fact that the beam comes from above and is positioned between the angels, shows it is a holy sign. At the end of the beam we see the white dove, representing the Holy Spirit. The dove looks like an ocean-diving pelican, aiming to catch a big fish. Here we should remember that, for medieval Europe, the pelican, renowned for its love of its young, symbolized Christ himself. Mary is in a blissful meditative stage of prayer, open to the message of Gabriel when the dove of the Holy Spirit descends on her.

Nothing new, you might think, but notice the tiny figure that follows after the white dove has entered Mary’s mind. There is a small figure, a small, naked boy: Jesus, diving into Mary as the Holy Spirit does, which shows that Mary is soon to be pregnant with a holy child. Mary’s highest point, while reading her book, is her head: Jesus entering her head instead of her chest or lap shows that Jesus comes from ‘above’. With Joseph nowhere to be seen, the painting focuses on the spiritual aspect of a soul descending into a woman.

From this 15^th century religious painting, let’s now move on to The Burial of Count Orgaz by El Greco, painted in 1568.

The painting shows the miracle that is said to have happened during the burial of Count Orgaz: two saints descend from heaven to place the body of Count Orgaz in his tomb. While the painting shows Saint Stephen and Saint Augustine in full glory, tenderly putting Count Orgaz in his resting place in the lower part of the painting, halfway across the canvas an angel carries the soul of the count to Christ, who is positioned high up in the painting, gesturing by his open arms a welcoming sign. Between the earthy world in which Count Orgaz is laid to rest, and the heavenly world, hangs a whitish translucent veil. Its folds show there are angels hiding in it and, due to its uneven distribution, it creates numerous spaces or ‘heavens’. Dante wrote about many hells; this painting hints at many heavens. Between Mary and St. John the Baptist is a very narrow opening to which the angel with curly hair carefully pushes the soul of Count Orgaz.

El Greco makes this soul-carrying angel a midwife in reverse, holding the soul of Count Orgaz with its vague, baby-like features, while it makes its ascent through the opening. Mary, in heaven, has one hand ready to support Count Orgaz’s soul, while St. John de Baptist is already communicating the arrival to Jesus.

We now have seen two paintings in which the soul is shown as a child’s physique. Why have the painters done that? Aren’t there full-grown, adult souls? The arriving soul and the departing soul are shown as a young child because a child is a symbol of innocence because it is without (sinful and full-grown) flesh, without actions it has performed as a responsible adult. When we see a beautiful baby or young child, we say; ‘what an angel’ and we may say that again of a shrunken, wise and kind grandparent. Obviously, to be an earthly angel one has to be either a new arrival from heaven or an almost-departing soul. One has to have that ethereal quality, with little flesh on the bone and an excess of lovingness and delicacy.

The soul in modern paintings is often the spiritual doppelganger of a person. The soul has the same size and form as the person from whom it departs. Paintings of outside body experiences show a shadowy twin figure hovering over a sleeping person. There is nothing exciting about this way of depicting of a soul. These modern souls are cheap replicas. They hold no philosophy, no symbolism or imagination. How different is the Flemish altarpiece of the Annunciation, or El Greco with a burial and an ascent to heaven in one painting, showing not only a dense social scene with many of Toledo’s notables, but also this curious soul, demonstrating theology, philosophy and creative imagination.

To paint a soul challenges a painter to think about what a soul is. It is the psyche of the Greek philosophers: pure consciousness? How would you paint pure consciousness? Is it the thymos, a person’s vitality, spirit or energy? How to express vitality with the help of paint and a brush? It certainly isn’t a person’s eidolon, the empty shadow that goes down to Hades, bereft of all vitality and awareness. The eidolon is the soul minus what makes us human. And what we see in these two paintings – the soul about to enter into life in the Flemish altarpiece and the departing soul of El Greco – are clearly human souls. In fact, what we see is something extraordinary: at attempt to paint the unpaintable.

.
Gerwyn Moseley & Paula Kuitenbrouwer

Paula Kuitenbrouwer lives with her husband and daughter in the Netherlands. Her art teachers were Charito Crahay, a Spanish-Dutch artist, and the Dutch artist Johan Kolman. Paula holds an MA degree in Philosophy (University of Utrecht & Amsterdam) and is owner of mindfuldrawing.com. Her pen and pencils are always fighting for her attention nevertheless they are best friends; she likes her art to be brainy and her essays to be artistic.

Paula’s art shop at Etsy

At Instagram

Have you enjoyed this article? I would like my website to become a bit more self supporting. I therefore invite you to consider supporting my art and website. There are various options:

Two (2) Beautfiul Butterflies Art Card with Poem

This is Paula’s Butterfly Art Card, a double folded card that is professionally printed and comes with a matching envelope. The poem is named ‘To a Butterfly’ by William Wordsworth. Inside is one page felt white for your message (please write with ball pen). Backside says Two Butterflies by Paula Kuitenbrouwer followed by her website and Instagram, as well as ‘Commissions & Freehand art at Etsy’. A beautiful card that can be framed by the receiver.

€18.00

Nine Angel Wings Small Art Card by Paula Kuitenbrouwer

A lovely collection of nine (9) angels’ wings by Paula Kuitenbrouwer. These sweet cards can be used for prayers, well wishing, gifts, meditation. Free shipping. (7.5-10.5 cm/3-4 inches).

€30.00

Other & Recent Posts, Essays, & Articles

The Artist’s Life

by Paula Kuitenbrouwer February 14, 2024

Swedish Death Cleaning or Döstädning & Dementia

by Paula Kuitenbrouwer February 5, 2024

Swedish Death Cleaning Part 3.

by Paula Kuitenbrouwer February 1, 2024

Guido Reni (Bologna 1575-1642) St Joseph with the Infant Jesus

Guido Reni (Bologna 1575-1642) St Joseph with the Infant Jesus

Guido Reni lived from 1575 to 1642 and painted mostly in Rome. He ran a busy studio engaged on commissions from many Italian cities. Born in Bologna into a family of musicians, Reni was, as a child of nine, apprenticed under the Bolognese studio of Denis Calvaert.

I especially like St. Joseph with the Infant Jesus, painted in oil on canvas by this Bolognese painter. There is something captivating about this old father who holds baby Jesus. He is a handsome old man and he seems wise, but also vulnerable. To my opinion, Guido Reni has painted an older father who is well aware of the future of his baby. It is as if Joseph holds his treasure not only tenderly, but also in very high esteem.

Now look at baby Jesus. This isn’t a normal baby. It almost sits on Joseph’s hands and shows a remarkable awareness. As much as it is a baby, it is the spiritual master of Joseph already. Guido Reni also has given baby Jesus a lightness; not only by casting a bundle of light on the head and body of baby Jesus, but also by given this baby a beautiful glow. Reni’s baby Jesus shows in another way its ‘light’ too, by suggesting it is light-weighted. Joseph holds his baby as if baby Jesus weighs as much as a feather. This all adds to the impression Guido Reni aims for showing how remarkable baby Jesus was already as a baby.

I like to draw attention to the flower baby Jesus is holding. Most likely it is a lily. A lily symbolizes purity and integrity. In many paintings the Virgin Mary and other saints are portrayed with a lily. Baby Jesus holds the lily close to the heart of St. Joseph, or you could say, St. Joseph holds baby Jesus, who holds the lily. This important baby is safe in the hands of his father. We can trust Joseph to keep baby Jesus safe from being harmed as a child. Maybe Guido Reni gives baby Jesus to hold the lily close to Joseph as if to say thank-you for taking care.

In the back of this painting (I think) I see Maria being visited by an angel. This could be an annunciation to the blessed virgin Mary scene.

I could go on and on showing you how beautiful Joseph’s cloak is done. Or the technical skills of creating grey hair through darkening the background around the head of Joseph with a thick green forest scene. However, I stop and return to my drawing to finish my small interpretation of this painting. Enjoy my work-in-progress.

Paula Kuitenbrouwer

Paula holds an MA degree in Philosophy and she is the owner of mindfuldrawing.com. Her pen and pencils are always fighting for her attention nevertheless they are best friends; Paula likes her art to be brainy and her essays to be artistic.

Paula Kuitenbrouwer’s artwork is at

Etsy & Instagram

May I kindly ask, have you appreciated this essay? My website by now tallies 180,000+ visits, with visitors reading an average of 2-3 pages. It is my wish to make my website self-supportive. Please, feel invited to support and to return to my website that has fine art, spirituality, and nature appreciation at its heart.